Energietransitie: zorgvuldigheid voorop
Op de agenda van de raadsvergadering van 11 december 2025 stond onder meer de energietransitie. Een van de meest complexe opgaven waar gemeenten voor staan. De uitdagingen zijn groot: snelle en onzekere technologische ontwikkelingen, hoge investeringskosten en aanzienlijke financiële risico’s. De centrale vraag is hoe we verantwoord kunnen overstappen van fossiele energiebronnen zoals gas en olie naar duurzame alternatieven.
Wat BRUG-M betreft is één uitgangspunt daarbij altijd leidend: energiebesparing komt op de eerste plaats. Energie die niet nodig is, hoeft immers ook niet opgewekt te worden.
Vanuit dat perspectief baseerde raadslid Jacques Arntz zijn inbreng op vier basisprincipes waaraan de energietransitie moet voldoen:
- Een betrouwbare energievoorziening;
- Spreiding van energiedragers;
- Geen afhankelijkheid van één partij;
- En vooral: maatschappelijk betaalbaar.
Kritisch op grootschalig warmtenet
Het College werkt nog steeds aan een grootschalig warmtenet, samen met andere gemeenten. Doel is om restwarmte van het Chemelot-terrein via een uitgebreid buizennetwerk te transporteren naar woningen. Voor Meerssen betreft dit de wijken Meerssen-West en Bunde-West (het voormalige Ingenope-plan).
De fractie BRUG-M is hier altijd kritisch over geweest, om drie redenen:
- Er isgeen garantie op een betrouwbare levering. De betrokken bedrijven zijn zogenoemd footloose en kunnen om economische redenen vertrekken;
- Een dergelijk systeem leidt totmonopolievorming, waardoor inwoners langdurig afhankelijk worden van één aanbieder;
- Het is de vraag waarom bedrijven hun restwarmte nietzelf efficiënter benutten, in plaats van deze via een kostbaar buizennet te distribueren.
Ook het CDA onderschreef deze bezwaren en de wethouder erkende de onderliggende risico’s. In januari 2026 volgt hierover een besluit.
Water als kans: aquathermie
Jacques Arntz ziet wél kansen in kleinschalige warmtenetten op basis van aquathermie. Daarbij kan de problematiek van hoge grondwaterstanden worden gekoppeld aan warmte- en koudewinning. Het gecontroleerd oppompen van grondwater kan zo slim worden benut binnen lokale energievoorzieningen.
Hij pleitte voor een verdere verkenning, onder meer door te kijken naar voorbeelden elders. In Den Bosch wordt bijvoorbeeld warmte gewonnen uit de rivier de Dieze. Niet om dit één-op-één te kopiëren, maar om te onderzoeken wat in Meerssen mogelijk en passend is.
Geothermie: voorzichtigheid geboden
Daarnaast vroeg Arntz aandacht voor geothermie, waarbij aardwarmte wordt ingezet voor verwarming. Daarbij plaatste hij nadrukkelijk een kanttekening: dit mag niet conflicteren met het Einstein Telescoop-project. Indien ondergrondse ingrepen of watercirculatie de uiterst gevoelige metingen van deze telescoop zouden verstoren, moet hiervan worden afgezien. Het Einstein-project is van groot belang voor de regionale economie en wetenschap.
Airco als warmtebron
Een opvallende omissie in de voorstellen is volgens BRUG-M de rol van de airco als warmtebron. Moderne airco’s zijn vaak efficiënter in het verwarmen van woningen dan traditionele warmtepompen via de centrale verwarming, doordat zij werken met een lucht-lucht systeem in plaats van lucht-water. Het stimuleren van deze techniek kan bijdragen aan een betaalbare en realistische energietransitie.
Terughoudend met batterijen
Tot slot werd stilgestaan bij huis- en wijkbatterijen. Hoewel deze worden gepresenteerd als oplossing voor leveringszekerheid, is BRUG-M hier momenteel zeer terughoudend in. De winning van grondstoffen voor batterijen is zwaar milieuvervuilend. Onder de huidige technologische omstandigheden acht de fractie grootschalige inzet daarom onverstandig. Ook deze benadering werd door de wethouder onderschreven.