TOEKOMST GEMEENTE MEERSSEN

Tijdens de gemeenteraadsvergadering van november, waarin de gemeentelijke meerjarenbegroting werd behandeld, legde fractievoorzitter Jan Gulikers de nadruk op het toekomstperspectief voor de gemeente Meerssen: dat blijft volgens BRUG-M zeer wankel. Kleine gemeenten staan nog steeds onder grote druk om alle complexe taken die op gemeenten zijn afgekomen aan te kunnen. Daar is nl. behoorlijke deskundigheid en menskracht voor nodig. Daarnaast hebben vrijwel alle gemeenten, ook Meerssen, grote moeite om voldoende én geschikt personeel te vinden - ze vissen allemaal in dezelfde vijver en diverse vacatures kunnen niet worden ingevuld. Dus: inhuur van externen, een veelal dure oplossing. 

Om de grotere, complexe opgaven aan te kunnen en de risico’s te verkleinen gaan de gemeenten veelal samenwerken in diverse zgn. Gemeenschappelijke Regelingen. Met als nadeel dat er de nodige bureaucratie ontstaat en de besluitvorming traag verloopt, waarbij de gemeenteraden steeds meer op afstand komen te staan. En zo zijn er nog meer bestuurlijke nadelen te noemen van de kleine gemeenten.

BRUG-M blijft streven naar de vorming van grotere gemeenten in Zuid-Limburg in plaats van de bestuurlijke lappendeken van de huidige 16 (!) gemeenten. Grotere gemeenten hebben nu eenmaal meer bestuurskracht, dat is een gegeven waar de deskundigen het over eens zijn. Eén van hen, bestuurskundige Peter Hovens, recent wethouder van  de gemeente Meerssen (2020-2022) betoogde onlangs in een column in Dagblad De Limburger, dat het dringend noodzakelijk is dat er grotere gemeenten gevormd worden. Zijn argumentatie voor dat standpunt komt volledig overeen met de opvatting die BRUG-M al diverse jaren heeft uitgedragen. Bijzonder dat de oud-wethouder nu aangeeft het geheel eens te zijn met onze partij.

De huidige coalitiepartijen in de raad - Lokaal DNA, KIJK!!! en CDA - blijven echter vasthouden aan de zelfstandigheid als kleine gemeente. Binnenkort wordt gestart met het ontwikkelen van een nieuwe toekomstvisie voor onze gemeente en deze partijen nemen daarbij het behoud van de zelfstandigheid als uitgangspunt. BRUG-M vindt dat zeer onverstandig en pleit ervoor om voor die toekomstvisie alle opties open te houden en te laten onderzoeken. Besturen vanuit de tunnelvisie dat alleen een zelfstandige gemeente Meerssen de oplossing is voor alle bestuurlijke opgaven lijkt ons niet de juiste weg. 

Bij het ontwikkelen van de toekomstvisie wil het College en de huidige coalitie inwoners betrekken, maar wel vanuit de dwingende voorwaarde: zelfstandigheid. Burgers mogen meepraten maar wel binnen het stramien van de KIJK!!!, CDA en Lokaal DNA. De uitkomst staat vast. Ja, dan neem je je burgers echt serieus.

Betoog namens de Fractie BRUG-M

tijdens de Algemene Beschouwingen d.d. 06-11-2023,

uitgesproken door Jan Gulikers, fractievoorzittter.

 

Voorzitter,

 

Deze vergadering staat geheel in het teken van de meerjarenbegroting 2024 t/m 2028 -  door sommigen wordt dit ook wel de jaarlijkse hoogtijdag van de lokale politiek genoemd. De gemeentelijke begroting en daarmee het beleid voor de komende 4 jaren dient wordt vastgesteld. Van elke fractie wordt verwacht een betoog te houden, de zgn. Algemene Beschouwingen. Zoals de naam al zegt gaat het dan niet alleen over de meerjarenbegroting, maar ook over de ontwikkelingen binnen de gemeente en het gemeentelijk bestuur in het algemeen.

Laten we daar dan maar eens mee beginnen. En dan komen we meteen bij de visie betreffende de huidige situatie, maar nog meer over de toekomst van onze gemeente. Zoals bekend is de fractie BRUG-M voorstander van de vorming van grotere gemeenten om zodoende meer bestuurskracht te kunnen ontwikkelen. Daarover is in deze meerjarenbegroting qua visie helemaal niets terug te vinden. Sterker nog: het college wentelt zich in het genoegen om de gemeente gewoon nog jarenlang in de huidige omvang zelfstandig te laten. Afgaande op hetgeen het college in haar voorwoord schrijft is er niets aan de hand en kunnen we toekomst met heel veel vertrouwen tegemoet zien. De fractie BRUG-M denkt daar echter geheel anders over.

 

En we zijn blijkbaar niet de enige. Onlangs verscheen er nl. een artikel in Dagblad De Limburger, geschreven door dhr. Peter Hovens, wethouder van deze gemeente van 2020 tot 2022 en een ervaren gemeentelijk bestuurder, en werd dit ook via de social media verspreid, met de titel “Regio is de nieuwe gemeente”. In dit artikel pleit dhr. Hovens nadrukkelijk voor de vorming van grotere gemeenten. De huidige bestuurlijke lappendeken van 16 kleinere gemeenten in Zuid-Limburg betekent meer bestuurlijke drukte en minder bestuurskracht. En wat schrijft Hovens nog meer: “We zien dat het aantal taken dat bij de gemeenten is neergelegd fors is toegenomen. We kunnen ook vaststellen dat de gemeenten niet op die taken zijn berekend.” En even verder: “Het wordt langzaam tijd dat de politiek verantwoordelijken de conclusie trekken dat we de regio’s een nieuwe jas moeten aantrekken: die van gemeenten. Concreet betekent dit dat we het gemeentelijk niveau gaan opschalen naar het regionale niveau.” Einde citaat.

De opvattingen van dhr. Hovens komen vrijwel naadloos overeen met die van BRUG-M. Willen we meer kwaliteit van het gemeentelijk bestuur, willen we meer bestuurskracht, dan zijn daarvoor grotere gemeenten nodig. Opmerkelijk is wel dat dhr. Hovens nu pas zijn opvattingen verspreidt en niet toen hij namens Partij KIJK!!! naar voren werd geschoven als wethouder. Maar goed, beter laat dan nooit of beter ten halve gekeerd, dan ten hele …..

 

Wat is er in de afgelopen 4 jaar gebeurd? We hebben, eigenlijk onverwacht, een smak geld van de rijksoverheid ontvangen. Het kon niet op, het geld klotste en klotst nog steeds tegen de plinten op. Daarmee wordt de illusie gewekt en versterkt dat we het als kleine gemeente wel redden. Als je echter de situatie en met name de financiering kritischer gaat analyseren komen er andere conclusies. Nog steeds bereiken ons signalen dat de ambtelijke organisatie niet op orde is. Nog steeds zien we late, onvolledige en omzichtige informatie van het college richting de raad. Nog steeds zien wij raadsvergaderingen mager gevuld en RAV’s die uitvallen vanwege een gebrek aan raadsvoorstellen. Nog steeds zien wij dat bepaalde knelpunten maar blijven voortsudderen, met de St. Catharinastraat in Ulestraten en Project In ’t Riet in Geulle als belangrijkste voorbeelden.

 

Voorzitter,

De voorgestelde meerjarenbegroting is structureel niet op orde. Voor de jaren 2026 en 2027 wordt een tekort verwacht van respectievelijk € 450.000 en € 190.000. Zie de tabel op blz 9. En dat is in gemeenteland eigenlijk een doodzonde, de meerjarenbegroting dient sluitend te zijn, zeker in het 4^e jaar. Een niet-sluitende meerjarenbegroting is volgens de provinciale richtlijnen niet toegestaan

Op onze vraag waarom het college van mening is dat dit wel het geval is, werd in het antwoord verwezen naar art 189 lid 2 Gemeentewet. Wat staat er in dit artikel?

Ik citeer: “De raad ziet er op toe dat de begroting structureel en reëel in evenwicht is. Hiervan kan hij afwijken indien aannemelijk is dat het structureel en reëel evenwicht in de begroting in de eerstvolgende jaren tot stand zal worden gebracht.” Einde citaat.

Gaat dit gebeuren? Het College schrijft dat de VNG zich zal inspannen om uit het gemeentefonds meer middelen beschikbaar te krijgen. Het College speculeert blijkbaar en hoopt, verwacht, gokt, dat in 2026 alsnog meer middelen van het rijk zullen komen en dat het probleem dat zich nu laat zien dan wel zal meevallen.

Maar gaat dit ook lukken? Immers, het rijk heeft zelf al de grootste problemen om haar eigen begroting op orde te krijgen en diverse landelijke partijen hebben laten weten dat er ombuigingen nodig zijn. Recent is door een ambtelijke werkgroep voorgesteld om forse bezuinigingen in de begroting op te voeren om aan de Europese afspraken te kunnen voldoen. Naar het zich laat aanzien wordt de gratis geld-periode toch echt afgesloten. Het is dus helemaal niet aannemelijk dat het financiële gat in 2026 en 2027 door de rijksoverheid en de Nederlandse belastingbetalers wordt gedempt.

 

Voorzitter,

Het is gebruikelijk dat er in de periode voor de begrotingsbehandeling vooroverleg door de portefeuillehouder met de provincie plaatsvindt over de gemeentelijke

financiën. Ongetwijfeld is er met de provincie tijdens dit overleg gesproken over het begrotingstekort in 2026 en 2027 en welke consequenties er zullen komen betreffende het toezichtkader van de provincie ten aanzien van onze gemeente. Graag ontvangen we van de wethouder financiën hierover nadere informatie.

 

Daarbij komt nog iets: op de meerjarenbegroting heeft het College voor 2027 de boel nog meer vertekend: er wordt in dat jaar een bedrag opgevoerd van € 562.000 voor ombuigingen. Welke ombuigingen dit dan zullen zijn is echter nergens te vinden. Graag ontvangen we daarover nadere informatie.

 

Voorzitter,

Op blz. 21 van de begrotingsboek stelt het college dat om de doelen in dit programma te realiseren de volgende investeringen in 2024 worden uitgevoerd, namelijk: huisvesting raadzaal à raison van € 450.000. Op onze schriftelijke vraag waarom dat niet vanuit de huidige raadzaal zou kunnen was het antwoord: “Dit is een politieke vraag”. We hadden beter verwacht. Zo iets van “U heeft gelijk, dat staat los van de vraag waar de raadzaal staat”.

 

Voorzitter,  

Wat het personeelsbestand betreft gaat het college onverdroten door met extra inhuur van buiten. De kosten voor inhuur als percentage van de loonsom gaan fors omhoog naar 3,09% in 2024. Zie blz. 69. Wij hebben dat al in een eerdere fase voorspeld. Ik kom straks in mijn betoog terug op oorzaken en gevolgen.

 

Voorzitter,

Dan een nieuw onderwerp: de precariobelasting. Het college heeft vanaf 2024 vooruitlopend op de invoering ervan reeds structureel middelen opgenomen. In december a.s. komt het college met een voorstel. Zie blz. 81. En dat terwijl het college voornemens is om archeologisch onderzoek op de markt uit te voeren en de hele infrastructuur overhoop te halen. Gevolg: geen bezetting van de markt met zitplaatsen. Hoe denkt het College de invoering van de precario gezien dit voornemen op te zetten?

 

Voorzitter,

In de begroting is nog een truc opgenomen om de financiële druk op de komende begrotingsjaren te verlichten. En die staat op blz. 131 in het meerjaren-investeringsplan. Om de afschrijvingskosten op de derde fase herinrichting Markt uit de exploitatiekosten te houden haalt het College 1,53 miljopen uit de Algemene Reserve om een Reserve afdekking afschrijvingskosten te vormen. Om e meerjarenbegroting op te poetsen gaan we meer lenen! Immers, de Algemene reserve is geen pot met geld, maar geeft alleen leningscapaciteit aan. Daar komt bij dat op deze wijze geen geld beschikbaar komt voor vervangingsinvesteringen. Dit spel is wel erg doorzichtig.

 

De aanpak betreffende de gereserveerde rentelasten nieuwe investeringen ad
€ 100.000 getuigt ons inziens niet van goed rentmeesterschap.
De rentelasten ad. € 100.000 betekenen bij een rentepercentage van 3 % ongeveer 3,3 miljoen aan investeringen. Welke investeringen dit zijn staat echter nergens vermeld. Het is dus een vrijbrief voor het College om in het lopende begrotingsjaar met voorstellen te komen over investeringen. Dit getuigt niet van het in control hebben van de begroting (geen goed plan, wat wil je gaan doen?).
De afschrijvingskosten worden gedekt uit de algemene reserve door overheveling van de afschrijvingskosten van de algemene reserve naar de reserve afdekking afschrijvingskosten.  Ook dit getuigt niet van goed rentmeesterschap, want een structureel evenwichtige begroting houdt rekening met (vervangings)investeringen en dus afschrijvingen ten laste van de exploitatie. Nu blijven de afschrijvingskosten buiten de begroting en worden de problemen naar de toekomst verschoven.

 

Voorzitter,

Dan willen we aandacht vragen voor enkele items van uiteenlopende aard:

 

• Woningbouw

Wat moeten wij als gemeenteraad met de uitkomsten van het woningbehoefte-onderzoek voor de gemeente Meerssen dat de STEC-groep in opdracht van het College heeft uitgevoerd?

Deze retorische vraag stellen wij tegen de achtergrond van de ambitie van het College om in deze bestuursperiode 500 woningen te laten realiseren.

De STEC-groep concludeert over de woningbouwplannen in al onze vijf kernen dat er meer plannen zijn dan de behoefte aan woningen zoals die uit het onderzoek blijkt. Het uitvoeringsprogramma zal toch gebaseerd moeten zijn op dit onderzoek evenals de woonvisie.

Bovendien heeft de ervaring ons geleerd dat dit College de conclusies toch al snel naast zich neerlegt. Dat is gebleken bij het woningbouwproject op de locatie van het voormalige gemeentehuis van Ulestraten.

Als er geen behoefte is (en dat zegt STEC) dan zal voor de koopwoningen de projectontwikkelaar er nooit in slagen om het vereiste verkooppercentage te halen. Ook een woningbouwcorporatie zal zich achter de oren krabben alvorens zij een investering wil doen.

 

• Zwijnen

Toch nog een keer de wilde zwijnen, die toch zorgen voor een groot gevoel van onveiligheid bij de inwoners. Uiteraard hebben wij de burgemeester horen zeggen dat zij niet gaat over wat er in de bossen gebeurt. Maar op het moment dat er vaker wilde zwijnen op de openbare weg worden gesignaleerd, zodat bewoners ’s avonds niet meer naar hun buren te voet durven te gaan en daarom dan maar de auto nemen (dat is helaas het geval in Kasen), dan mogen wij/zij toch een andere houding verwachten van het openbaar bestuur.

 

• Project In ’t Riet

Onze fractie is evenals vele inwoners en verenigingen erg teleurgesteld in het afbreken van de gesprekken met de initiatiefnemers van het project in t Riet (gebaseerde op de kennis die wij uit de raadsinformatiebrief hebben gekregen).

Wij hebben ons verbaasd over de stelling van de gemeente dat zij dat onder andere hebben besloten omdat er naar de mening van de adviseur van de wethouder geen sluitend businessplan is overhandigd.

Dat mag toch niet zo zijn, dat wij als gemeente in de portemonnee van de initiatiefnemer kijken om dan te zeggen: wij werken verder niet meer mee. 

Denkt het college dan echt slimmer te zijn dan die bedrijven? Ook voor de verenigingen is dit weer een grote teleurstelling, door deze houding zijn we weer terug bij af.

Wij beraden ons nog afhankelijk van de reactie van die organisaties of wij het College/de wethouder niet in een openbare discussie ter verantwoording zullen roepen.

 

• Onderhoudsbudgetten sportveldenbeheerplan

Naar aanleiding van vragen in de RAV heeft de wethouder het laatst vastgestelde sportveldenbeheerplan, met als datum januari 2023, toegezonden.

Tot onze verbazing staat in deze budgetraming voor 2023 voor de vereniging RVU een budget geraamd van € 75.000 vervanging 16m gebieden en verder ook een raming voor 2026 van € 353.200 voor de toplaag van het kunstgras.

Mogelijk kan de wethouder ons verklaren hoe dat te rijmen valt met het geldende accommodatiebeleid voetbal

 

• Fietsdiefstallen

Een zaak die de aandacht verdient is de enorme toename van het aantal fietsdiefstallen: van 43 in 2021 naar 126 in 2022. Bijna drie keer zoveel. Op schriftelijke vragen van onze fractie zegt het college dat dit aandacht heeft in diverse samenwerkingsgremia en wordt het advies gegeven om fietsen met twee sloten vast te zetten en liefst aan een paal of anderszins. Wat zijn in dit verband de meest voorkomende locaties waar de fietsen worden gestolen? Waarom worden daar geen camera’s neergezet? Vindt het College het niet van belang om onze inwoners meer bescherming te bieden?

 

 

 

• Werkgroepen

We moeten af van werkgroepen uit de raad die raadsvoorstellen voorbereiden. Waarom: omdat gebleken is dat de raadsleden die niet in die werkgroep/kerngroep zitten verweten wordt als deze in de openbare raadsvergadering daar nog iets van willen vinden. Bovendien zit daar een kostenplaatje bij ( zie antwoorden 2e Berap) terwijl het rendement twijfelachtig is Het lijkt of het doel van die werkgroepen is om vooral in de openbare raadsvergadering over bepaalde onderwerpen maar geen openbare discussie/dialoog/uitwisseling of debat te hebben.

 

Nu de Eerste Kamer zijn bedenkingen heeft uitgesproken en de minister daarin dwars wil gaan liggen, is de vraag actueel hoe zeker is het College dat alles binnen de organisatie opgewassen is om de Omgevingswet zo uit te voeren dat de inwoners en ondernemers op een goede dienstverlening kunnen rekenen.

Zou het niet verstandig zijn om voor de hele gemeente Meerssen een beroep te doen op de Tijdelijke Alternatieve Maatregelen (TAM), zoals meerdere kleine gemeenten in Nederland doen en soms al hebben gedaan. En daarmee uitstel met een jaar krijgen voor het goed kunnen werken met de Omgevingswet.

 

• Planvorming Kookstraat

Een paar weken is de raad verrast doordat het College met een planidee naar de omgeving gaat voor de mogelijke invulling van het terrein bij de Kookstraat.

Al enige tijd is er de adviesnota “De raad aan het Stuur”, die weliswaar nog geen status heeft, maar waarin duidelijk de wens staat dat de Raad bij beleidsontwikkelingen VANAF HET BEGIN wil worden meegenomen door het College.

Soms gebeurt dat, neem als voorbeeld de Papierfabriek-locatie, maar bij de Kookstraat dus niet. Het college wekt verwachtingen bij omgeving en  geïnteresseerden, terwijl de gemeenteraad helemaal nog van niets weet. Dat klopt niet en strookt niet bij de wens van de Raad.

 

Voorzitter,

Alles overziende komt de fractie BRUG-M tot de volgende conclusies:

 

• De meerjarenbegroting is structureel niet op orde.

Met kunst- en vliegwerk wordt er een pakket gepresenteerd waaruit blijkt dat de gemeente boven haar stand leeft. Ik zei al: dat blijkt al uit de tweede BERAP, waarbij de uitgaven in deze periode al desastreuze gevolgen had voor de periode 2024 t/m 2027. In deze begroting gaat u gewoon verder op het ingeslagen pad.

 

• In Zuid-Limburg hebben we 16 gemeenten, die allen uit dezelfde personeelsvijver putten. Gevolg: we krijgen de vacatures niet gevuld. De gemeente moet duurder personeel inhuren en het aanwezige personeel staat onder hoge druk, waardoor het ziekteverzuim toeneemt.

 

• De gemeente moet trucs toepassen om de afschrijvingen maar niet onder de exploitatiekosten te brengen, waardoor de meerjarenbegroting niet wordt belast.

Het college voert boterzachte ombuigingen op om de meerjarenbegroting nog enigszins op te poetsen.

Ondertussen explodeert de netto schuldquote van de gemeente. Zie blz 93. Van 3% in 2022 naar 27,2% in 2024 naar 59,2% in 2027!

 

• En wat doet het College? De lasten afwentelen op onze inwoners. Ook in 2024. De totale lasten stijgen met 6,2%. En weer heeft Meerssen ondanks de toegepaste trucen-doos de hoogste lasten voor haar burgers in Limburg. In Nederland blijft Meerssen als duurste gemeente in de hoogste regionen: op plaats 9. Gemeenten als Bloemendaal moeten we voor laten gaan.

 

• Het college heeft het voornemen om een toekomstvisie op te stellen voor onze gemeente uitgaande van zelfstandigheid. Anders gezegd: we gaan door met het afwentelen van de lasten op onze inwoners.

 

• Inmiddels krijgen we, zoals eerder vermeld, steun uit onverwachte hoek. Onze ex-wethouder Hovens, weet u nog ? lid van de Roermondse reddingsbrigade? Hij heeft in een ingezonden column uiteengezet dat allerlei regionale verbanden en samenwerkingsmodellen de uitvoerbaarheid van het beleid moeten redden. Hij heeft het licht gezien. Het is van belang dat de gemeenten hier in het zuiden gaan inzien, dat drie of vier gemeenten uitstekend in staat zijn om de complexe problematiek die op ons af is gekomen aan te pakken. Laten we dit als toekomstvisie aanpakken en ophouden met het verder optuigen van de kerstboom aan regionale samenwerkingsmodellen.

Daar ligt onze toekomst. Wanneer breekt dat licht eindelijk door bij de huidige coalitiepartijen en bij het College?

 

Tot zover.  

BETOOG 2^e TERMIJN ALGEMENE BESCHOUWINGEN

Begrotingsvergadering d.d. 9 november 2023

Namens de fractie BRUG-M, uitgesproken door Jan Gulikers, fractievoorzitter.

Voorzitter,

In deze tweede termijn wil ik onze opvattingen over en naar aanleiding van de begroting verder aanvullen, alsook reageren op de betogen van de woordvoerders van de andere partijen en van de collegeleden.

Om met die laatste te beginnen:

Wat opviel tijdens de bijeenkomst afgelopen maandag was het volgende: een raadsvergadering is, de naam zegt het al, een vergadering van de gemeenteraad, waarin de raadsleden, c.q. -fracties hun standpunten uiteen zetten en met elkaar spreken. Collegeleden zijn daarbij aanwezig om antwoord te geven op vragen vanuit de raad.

Wat gebeurde echter in de eerste termijn van de collegeleden?... 3 van de 4 wethouders beginnen met een geheel eigen verhaal voor te lezen, dat min of meer gezien kon worden als een aanvulling op de inleiding van elk programma in de begroting. Er kwamen zaken naar voren die in het geheel niet door de fracties aan de orde waren gesteld.

Pas daarna reageerden de betreffende wethouders op vragen en opmerkingen uit de betogen van de fractiewoordvoerders.  Zonder dat vanuit de raad daarom gevraagd was komt er een heel verhaal van deze wethouders, een merkwaardige gang van zaken. We zaten enkel nog te wachten op de afsluiting bij ieder van in de trant van ‘dit was mijn spreekbeurt’.

En in die beantwoording van de vragen en het ingaan op de inhoud van betogen ontbrak ook nog het een en ander. Onze fractie heeft dat als zeer teleurstellend ervaren.

De enige wethouder die meteen overging tot het beantwoorden van vragen vanuit de raad was mevr. De Rond, waarvoor dan ook richting haar onze complimenten.

Voorzitter,

Wat ook opviel was de inhoud van de betogen van de andere fractiewoordvoerders. Vrijwel zonder kritiek op de cijfers, hooguit over de precariobelasting. Summier werd er door een enkele partij aandacht gegeven aan het begrotingstekort dat zich in 2026 en 2027 voordoet en waarvoor geen maatregelen op de rit staan.  Enkel onze fractie heeft daar ruime aandacht aan gegeven, terwijl een niet-sluitende begroting toch eigenlijk een zorg moet zijn van de gehele raad. Maar blijkbaar overheerst het denken van: ‘ach, dat komt te zijner tijd wel goed’ en ‘het rijk zal dan wel bijspringen’ en ’zo’n vaart zal dat niet lopen’. Feit blijft echter dat we een niet-sluitende meerjarenbegroting hebben en er ook geen plan ligt om het berekende tekort in 2026 en 2027 op te lossen. Normaliter volgt dan preventief toezicht door de provincie, zo schrijft het toezichtkader voor

We hebben de begrotingsbrief van de provinciebestuur d.d. 14 april van dit jaar er nog eens bijgenomen. Daarin staat nergens vermeld dat voor deze meerjarenbegroting de provincie de nodige soepelheid zal betrachten en een niet-sluitende begroting zal accepteren middels repressief toezicht.

We hebben de wethouder afgelopen maandag gevraagd naar zijn overleg met de provincie hierover en kregen een voor ons onduidelijk antwoord. Derhalve vragen wij de wethouder nogmaals:

• Op welke wijze is er met de provincie overleg geweest over de gemeentelijke financiën en de op te stellen meerjarenbegroting? (bv. bilateraal Meerssen-provincie, gezamenlijke bijeenkomst van alle portefeuillehouders met provincie, anderszins?)
• Is er een toezegging van de provincie om bij een niet-sluitende meerjarenbegroting geen preventief, maar toch repressief toezicht toe te kennen?
• Zo ja, wanneer is deze toezegging gedaan en door wie?
• Zo ja, is dit schriftelijk vastgelegd? Graag ontvangen wij alsnog daarvan een afschrift.
• Zo ja, waarom heeft u de raad hierover niet meteen geïnformeerd en staat dit ook niet vermeld in het raadsvoorstel en in begrotingsboek, bv. in het voorwoord? (of heeft u wel de coalitiepartijen hiervan op de hoogte gesteld?)
• Zo nee, hoe gaat het college dan om met een dreigend preventief toezicht?

Voorzitter,

Zoals bekend hecht onze partij zeer aan transparantie van openbaar bestuur, alsook aan het democratisch gehalte van de besluitvorming. Daarbij hoort het actief, tijdig, zo volledig mogelijk en correct informeren van de gemeenteraad door het College, vastgelegd in artikel 169 van de Gemeentewet. Op dit aspect hebben wij de nodige kritiek op het College. In het afgelopen jaar hebben zich diverse situaties voorgedaan waarin dat naar onze mening niet voldoende is gebeurd. Zie de gebrekkige informatie over de opvang van Oekraïense vluchtelingen, zie de woningbouwplannen in de Kookstraat. Het kan niet zo zijn dat de media over beleidszaken en collegebesluiten eerder geïnformeerd worden dan de gemeenteraad.

Ook procedureel vinden wij dat de gemeenteraad aan het stuur moet zitten vanaf het begin van planvorming. Dan gaat het nog niet over het vormen van een mening, maar minimaal over het informeren van de gemeenteraad alvorens het college met anderen gaat praten.

Weet U nog: beeldvorming zonder oordeelsvorming, dat bedoelen wij en niet dat wij via de krant of andere communicatie moeten horen dat het college over bepaalde plannen met een stedenbouwkundige en met omwonenden gaat praten zonder dat de Raad er ook maar iets van af weet.

Graag vernemen wij van het College een reactie hierop, met name op de vraag hoe het College dit wil verbeteren.

Voorzitter,

Wat betreft de woningbouw en het voornemen uit het coalitieakkoord om in deze raadsperiode 500 woningen te realiseren het volgende:

Er ligt sinds kort een rapport van het STEC-onderzoek waarin staat dat er kwantitatief teveel plannen zijn voor alle kernen. Duidelijk is wat ons betreft dat de verkeerde plannen zijn gemaakt, dat is de boodschap van het door ons ingehuurde onderzoeksbureau.

Wat zegt de wethouder?: ‘STEC gaat ons helpen’. Wij vragen ons af: Hoe dan? Wat is de opvatting van het College over het STEC-rapport?

De vraag is tevens hoe het zit met de ambitie om 500 woningen te bouwen. We refereren daarbij aan de uitspraak van dhr. Hendriks van Lokaal DNA, die in zijn betoog noemde: ‘Ambitie zonder gevoel voor de realiteit te verliezen’.

Dan het bouwen aan de randen van de kernen.

Bijzonder hier de tegenstrijdigheid tussen de motie van Lokaal DNA en een eerdere motie van het CDA, van 11 november 2020, die destijds unaniem werd ondersteund.

In die motie stond: ‘Kijk eerst naar leegstaande gebouwen en naar inbreidingsmogelijkheden.’

Van deze motie hebben wij nog geen resultaten mogen vernemen. Waar blijft die rapportage?

Wij vragen in dezen het College het volgende:

• Een overzicht per kern hoeveel woningen er sinds 1 juli vorig jaar zijn gerealiseerd
• Een overzicht per kern hoeveel woningen er op dit moment in ontwikkeling zijn met datum wanneer deze gerealiseerd zullen zijn;
• Een overzicht per kern van alle panden die beschikbaar zijn of komen of kunnen gemaakt worden voor omzetting naar woningen (oproep via de gebruikelijke kanalen?)

Tevens willen we het College wijzen op de mogelijkheid om via grondprijsverlaging (van gemeentelijke gronden) de woningbouw en projectontwikkeling te stimuleren

Dit lijkt ons een goede mogelijkheid, maar het wordt wel zuur als de ontwikkelaar dat voordeel pakt. Zou erfpacht een andere optie zijn waar het College over wil nadenken. De koper wordt wel zakelijk gerechtigde, maar hoeft niet de koopsom te betalen maar een jaarlijkse erfpachtcanon. Voor de hypotheekverstrekker hoeft dat geen beletsel te zijn.

Graag hier een reactie op van de portefeuillehouder.

Dan willen we nog specifiek aandacht vragen voor het realiseren van Tiny Houses, meerdere malen in deze raad aan de orde geweest, o.a. via een motie van onze fractie. Dit komt maar niet van de grond. Graag een uitleg van de wethouder waarom dit maar niet lukt, wat de huidige stand van zaken is en wat de verdere plannen zijn.

Voorzitter,

Dan enkele korte dossiers:

• St Catharinastraat

Het dossier van de Catharinastraat  blijft ieder jaar bij de begrotingsbehandeling een hoofdpijndossier. Voor de wethouder/College, maar ook en dat is wellicht nog erger ook voor de inwoners die dat aangaat.

Wat mogen wij toch verwachten van dit College? Moeten we aansturen op een hoorzitting in de vorm van een parlementaire enquête, maar dan op gemeenteraadsniveau? We hopen van niet, want dat zou andermaal een vertraging opleveren ,die voor het dossier niet goed is.

Dus de vraag aan de wethouder is: welk actieplan en met welk tijdsschema gaat U ons vandaag of tenminste zeer binnenkort voorschotelen?

• RVU

De reactie van wethouder Smeets over onze verbazing dat er toch nog in het gemeentelijke sportveldenbeheersplan ramingen staan van 75.000 en 330,000 voor het veld van RVU geeft geen verklaring. Het enige dat zij zegt dat zij onze verbazing enverwarring begrijpt. Maar dan… dan blijft het stil. Dus de vraag: waarom deze bedragen in dit gemeentelijk overzicht?. 

• In t Riet

Een waarschuwing voor de wethouder: Zolang het niet duidelijk is dat de initiatiefnemers zich zonder slag of juridische stoot hebben neergelegd, zouden wij- dus ook de raad- voorzichtig moeten zijn met gesprekken met de verenigingen . Verwachtingen zijn snel gewekt.

Daarmee zeggen wij niets negatiefs over dit initiatief, maar we willen hen teleurstellingen besparen.

Overigens moeten we het. Geheugen van mevrouw Jonkhout even oppoetsen. De motie van het CDA van 11 november 2020, die aangaf van de initiatiefnemer af te willen komen als het juridisch zou kunnen is niet unaniem aangenomen, maar door haar ingetrokken.

• Subsidiecoördinator

We hebben kennis genomen van de motie van Lokaal DNA. Zeker het is goed specialistische kennis te gebruiken, maar is het niet veel slimmer om met buurgemeente Maastricht te gaan praten en hen te vragen om het aandachtsveld van hun medewerker te verbreden naar het grondgebied van Meerssen. Betaal daarvoor en dan is er een groter rendement te verwachten.

• Gasloos bouwen

We hebben de wens van KIJK!!! gehoord, maar wij denken dat het wel erg wishful thinking is om bouwers nu te belasten met deze eis. In Ulestraten heeft het College Bots Bouw ook al vrijgesteld van deze verplichting om voor hem het bouwen moeilijk te maken. Dus hoe lang moeten wij dit als eis blijven opnemen, zolang wij de ambitie hebben om woningen te laten realiseren?

• Inbreng Het Origineel.

Weliswaar is er door de fractievoorzitter van Het Origineel niets gezegd over de financiële kant van de begroting, maar er zijn wel enkele relevante zaken door hem aangekaart.

Met hem vraagt ook onze fractie zich af hoe lang het nog duurt dat er duidelijkheid komt of de toezegging van de financiële steun aan De Kollekamp nog overeind moet worden gehouden.

Verder vindt ook onze fractie vindt het onverteerbaar dat het contractuele onderhoud aan gemeenschapshuis de Koel nu al meerdere jaren niet wordt uitgevoerd. De exploitant moet daar op de blaren zitten.

• Lasten/bezuinigen

Als de wethouder zegt dat hij geen voorstander is van hogere lasten en ook niet van het bezuinigen, dan wordt het wel heel moeilijk om het schip in 2026 nog drijvende te houden.

Bezuinigen is natuurlijk niet leuk, maar zorg er dan tenminste voor dat er de allergrootste soberheid in acht wordt genomen bij nieuwe uitgaven. De provincie waarschuwt ook in haar brief van april om terughoudend te zijn bij het aangaan van nieuwe investeringen met structurele lasten daarna.

Alleen als er een groot maatschappelijk rendement te verwachten is zullen wij nieuwe initiatieven kunnen steunen, zolang de onzekerheid over het ravijn van 2026 blijft bestaan.

Het klinkt natuurlijk vervelend, maar andermaal zien wij een uitgave van bijna een half miljoen euro naast de kapitaalvernietiging van een nieuwe raadzaal in dit kader als niet verstandig.

• Precario:

Lokaal DNA wil deze heffing pas na 1-1-2025 invoeren. Het amendement van hen willen we zeker wel steunen, mits de wijziging dan ook voor 2025 e.v. jaren geldt. Want het is - wat ons betreft-  nog allerminst zeker dat de precario wordt ingevoerd en zo ja in welke mate.

• Motie CDA betreffende subsidie koren

We vragen ons af waarom dit nu aan de orde komt en niet toen het subsidiebeleid werd geëvalueerd.

In beginsel staan we positief t.a.v. het opnieuw opnemen van de koren in het subsidiebeleid van de gemeente. Dit dient echter wel op een zorgvuldige manier te gebeuren, qua inbouw in het huidige subsidiebeleid en subsidieregels. Daarbij komen vragen op zoals:

• Wanneer spreken we van een “koor”?
• Wat is de minimale tegenprestatie als subsidie wordt verleend?
• Moet een “koor” een of andere rechtsvorm hebben?

We zijn benieuwd naar de opvatting van het college hierover.

Voorzitter,

Dan twee moties die onze fractie wil indienen:

• Motie camperplaatsen (nader toelichten)
• Motie begrotingstekort....... (nader toelichten)
• Motie dementievriendelijke gemeente (toelichting door Tiny Gorissen)

Tot zover.