REGIONAAL GEZONDHEIDSBELEID 2025-2030:

EEN PLAN DAT RAMMELT, MAAR TOCH WORDT AANGENOMEN.

Tijdens de raadsvergadering van 2 oktober werd het raadsvoorstel ‘Regionaal Gezondheidsbeleid  2025-2030’ behandeld. Het is een algemeen beleidsplan van de 16 gemeenten in de regio Zuid-Limburg, opgesteld door de  wethouders in al die gemeenten die over Volksgezondheid gaan. Voor de gemeente Meerssen is wethouder Inge Smeets de verantwoordelijke portefeuillehouder.

Namens de fractie BRUG-M was raadslid Jan Gulikers de woordvoerder in dit dossier en hij leverde stevige kritiek op het raadsvoorstel. De kritiek bestaat uit de volgende punten:

Looptijd beleidsplan

Het vorige beleidsplan liep eigenlijk tot en met 2023 en werd met een jaar verlengd, dus tot en met 2024. Het nieuwe beleidsplan loopt van 2025 tot en met 2030 en had dus al in januari 2025 moeten ingaan. Echter: het jaar 2025 is bijna voorbij (we zitten in het 4^e kwartaal) en de raad krijgt nu pas het voorstel voor die nieuwe periode. Dat is behoorlijk laat - een slechte zaak.

Nergens in het voorstel wordt nader toegelicht waarom dit voorstel pas zo laat naar de diverse gemeenteraden wordt gestuurd - ook dat is niet zoals het hoort.

Achterstand qua gezondheid en ambitie

In het regioplan staat: “De gezondheid van de Zuid-Limburgers blijft achter bij de rest van Nederland. Er ligt een grote opgave voor de publieke gezondheid.” Zuid-Limburg heeft dus qua gezondheid van inwoners een achterstand ten opzichte van de rest van het land.

De ambitie van het nieuwe gezondheidsbeleid is die achterstand in 2030 met 25% te hebben ingelopen. Waarop die 25% gebaseerd is staat nergens vermeld en ook niet wat dat nu concreet betekent. Dus heeft BRUG-M dat eens nader geconcretiseerd. Een voorbeeld:

In het plan staat dat op het gebied van overgewicht 54% van de inwoners van Zuid-Limburg hiermee te kampen heeft, landelijk is dat 50%. Zuid-Limburg heeft dus betreffende obesitas een achterstand van 4% ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Met de ambitie om die achterstand in de planperiode met 25% in te lopen betekent dat dus dat het doel is in 2030 de achterstand met 1% te hebben verkleind. Per jaar in de komende periode is dat 0,2%.

Er zijn meer voorbeelden uit het beleidsplan te geven met dezelfde soort uitkomsten.

Onze conclusie: dit kun je nauwelijks nog ambitie noemen, wat BRUG-M betreft een veel te magere doelstelling, al die Zuid-Limburgse gemeenten onwaardig. We vragen ons bij BRUG-M af hoe de verantwoordelijke wethouders dit kunnen schrijven in dit beleidsplan, hoe kritisch hebben zij zelf naar dit beleidsstuk gekeken? En vervolgens: hoe kritisch hebben de diverse colleges van B&W hiernaar gekeken?

Gezondheid het belangrijkste?

De vorige alinea geldt temeer omdat er op pagina 3 van het beleidsplan staat: “Onze gezondheid is het belangrijkste dat we hebben. Toch blijft de gezondheid van Zuid-Limburgers achter bij de rest van Nederland. Dat kunnen en willen we niet accepteren.” Met die uitspraak zijn wij het geheel eens, maar dan moet daar ook steviger aan gewerkt worden dan de ambitie van 25% achterstandsverkleining in 6 jaar tijd. Meer tandjes bijschakelen dus. Waarom niet als ambitie de achterstand tot 0 te reduceren? Dat vraagt o.a. kritisch kijken of alle betrokken instanties de goede dingen doen én of zij de dingen goed doen.

Financiën

Het wordt nog merkwaardiger: In het raadsvoorstel staat: “Ondanks de enorme opgave op het gebied van gezondheid en het inlopen van achterstanden zien we geen extra financiële ruimte voor investeringen in de publieke gezondheid.”  

Dat is vreemd: de verantwoordelijke wethouders vinden iets heel belangrijk – wat heet: ‘het belangrijkste dat we hebben’- en willen de achterstanden inlopen (die zijn ‘onacceptabel’, zo schrijven ze zelf), maar trekken daar geen extra geld voor uit. Dat vinden we bij BRUG-M op zijn zachtst gezegd heel merkwaardig.

Uitvoeringsplan

Het Regionaal Gezondheidsbeleid 2025-2030 moet nu per gemeente nader uitgewerkt worden in een zgn. Uitvoeringsplan. Vraag van BRUG-M aan de wethouder: Wanneer kunnen wij dit plan verwachten? Daar kon de wethouder geen concrete datum voor aangeven, hooguit: ‘zo spoedig mogelijk.’ De kans dat dit voor het einde van dit jaar gaat lukken is vrij klein, dus we krijgen een uitvoeringsplan dat loopt vanaf 2025, maar pas in 2026 ingaat. Ook die insteek verbaast onze fractie zeer.

Reactie wethouder en andere fracties

Op veel van onze vragen en kritiekpunten had verantwoordelijk wethouder Inge Smeets geen afdoende reactie. Ze erkende wel dat het beleidsplan inderdaad wel erg laat bij de raad is gekomen, maar daar bleef het dan zo’n beetje bij. Over onze kritiek betreffende de ambitie die volgens onze fractie te mager is volgde een inhoudelijk even magere reactie.

De andere fracties lieten het gebeuren, geen enkele kritische kanttekening of vraag, de meeste zelfs geen woordvoering. Ook dat is eigenlijk bizar: beleid over een onderwerp dat in het rapport als ‘het belangrijkste dat we hebben’ wordt genoemd, daarover hebben raadsleden niets te melden.

Besluit

Het mag duidelijk zijn: de fractieleden van BRUG-M hebben tegen het raadsvoorstel gestemd, de andere raadsleden vóór, waardoor het voorstel werd aangenomen en het beleidsplan werd vastgesteld. We zijn nu benieuwd naar het Uitvoeringsplan dat nog komen moet.